Đại tràng và trực tràng gom chung gọi là đại trực tràng. Dân gian gọi là ruột già. Ung thư ruột già thường gặp, phát hiện sớm được và trị tốt. Các tiến bộ mới còn giúp trị tốt hơn.
Nội soi và phòng bệnh: Cắt pôlýp
Với loại ung thư này, không có nguyên nhân riêng lẻ, chỉ có các yếu tố nguy cơ: trên 60 tuổi, béo phì, xuất hiện pôlýp trong ruột hoặc đa pôlýp gia đình, người thân bị ung thư ruột, hút thuốc lá, uống rượu, ăn nhiều chất béo, nhiều thịt đỏ, ít chất xơ…
Bệnh mọc từ lớp mô lót mặt trong của ruột dạng pôlýp (chồi thịt) lớn dần nhô ra trong lòng ruột, phân đi qua cọ vào gây chảy máu rồi bít dần lòng ruột, làm tắc ruột.
Khi người trên 40 tuổi than thở thấy ruột lộn xộn, bác sĩ dùng ngón tay mang găng sạch thăm khám trực tràng qua hậu môn. Ngón tay có thể rờ được khối cứng sần sùi. Sinh thiết định bệnh không khó.
Ngón tay khám không thấy gì thì nhờ nội soi. Ống soi mềm mại đưa vào sâu khoảng 20 cm - 25 cm hoặc suốt cả ruột già, thấy khối bướu thì cắt một miếng làm sinh thiết.
Chụp X-quang khung đại tràng có cản quang có thể thấy bất thường. Thử máu đo chất CEA hoặc CA-19.9, để theo dõi trong và sau điều trị.
Bệnh được xếp giai đoạn (GĐ) tùy theo mức lan rộng của ung thư: GĐ 0 (rất sớm chỉ ở lớp trong của niêm mạc), GĐ 1 (ở niêm mạc), GĐ 2 (xuyên qua lớp cơ của ruột), GĐ 3 (ăn lan đến hạch lymphô) và GĐ 4 (ung thư lan tràn đến các cơ quan khác).
Mổ là điều trị chủ yếu gồm cắt lấy khúc ruột mang khối bướu ung thư, lấy theo luôn vùng hạch lymphô lân cận và nối hai đầu ruột lại. Ung thư nằm gần hậu môn, phải mổ cắt lấy cả trực tràng, hy sinh luôn hậu môn, đem đầu ruột ra làm hậu môn nhân tạo. Hiện nay tiến bộ kỹ thuật giúp tránh nhiều hậu môn loại này.
Cần hóa trị sau mổ trong khoảng 6 - 8 tháng cho các bệnh nhân GĐ 3. Đây gọi là hóa trị hỗ trợ giúp tăng cơ may khỏi bệnh. GĐ 2 không cần hóa trị hỗ trợ. Hóa trị còn được dùng cho bệnh trễ. Các thuốc sinh học mới như cetuximab, panitumumab, bevacizumab được dùng riêng lẻ hoặc kết hợp với hóa trị, thêm hy vọng cho người bệnh.
Chế độ ăn lành nhiều rau trái tươi, ít béo và nhiều chất xơ, ít thịt đỏ có thể làm giảm nguy cơ ung thư ruột.
Từ tuổi 50, nên rà tìm. Ống soi mềm có thể phát hiện ung thư rất sớm để chữa khỏi bệnh. Hay hơn nữa là thấy một hoặc vài pôlýp, cắt bỏ là phòng ngừa hiệu quả.
Tính chung các giai đoạn tỷ lệ sống còn 5 năm sau điều trị là 65%. Còn khu trú tại chỗ, khỏi bệnh 90%; bệnh lan ra vùng lân cận kết quả khỏi là 70%.