Biện pháp phòng ngừa hiệu quả tình trạng dậy thì sớm

Từ năm 8 tuổi, bé B.L.B.N (ở Vĩnh Phúc) đã bắt đầu xuất hiện những biểu hiện khác thường như ngực phát triển nhanh giống thiếu nữ, xuất hiện lông ở vùng kín. Sau một năm theo dõi, mới đây khi cháu N được 9 tuổi 5 tháng thì xuất hiện kinh nguyệt. Lo lắng con bị dậy thì sớm, mẹ bé N đã đưa xuống Hà Nội thăm khám.

Qua thăm khám cho thấy, tuổi xương của bé N phát triển tương ứng với 10-11 tuổi, trong khi tuổi thật của bé mới là 9 tuổi 5 tháng. Cùng với đó hình ảnh tử cung cho thấy phần phụ tăng kích thước so với tuổi thực. Chụp MRI tuyến yên phát hiện, có khối u kích thước 12,2x10,2x9,1mm.

Với kết quả trên, bác sĩ chẩn đoán bé N dậy thì sớm do u tuyến yên. Biết nguyên nhân khiến con dậy thì sớm, gia đình vô cùng bàng hoàng và lo lắng, các bác sĩ phải động viên tâm lý, đồng thời tư vấn hướng điều trị.

Thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa Nhi Ngô Thị Cam (Hà Nội) cho biết, thực tế những trường hợp dậy thì sớm như bé N không hề hiếm gặp, điều quan trọng là phụ huynh cần theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu bất thường, đưa đi khám kịp thời để tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.

Theo bác sĩ Cam, dậy thì là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu giai đoạn bé trưởng thành về mặt thể chất và tâm sinh lý. Ở nữ, dấu hiệu đầu tiên của tuổi dậy thì là sự phát triển của vú. Ở nam giới, dấu hiệu đầu tiên của tuổi dậy thì là tinh hoàn to ra, kích thước tinh hoàn tăng lên đến thể tích ≥4 ml, hoặc chiều dài ≥2,5 cm.

Bác sĩ Cam cho biết, nhiều nguyên nhân dẫn tới dậy thì sớm ở trẻ như bất thường ở buồng trứng, tinh hoàn, u tuyến yên, sự bài tiết quá mức của hormone giới tính…

Với trẻ dậy thì sớm có thể sẽ gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ như sau:

- Gây tình trạng cốt hóa xương sớm, khiến trẻ bị lùn khi trưởng thành;

- Nguy cơ bị xâm hại tình dục, quan hệ tình dục sớm dẫn đến mang thai ngoài ý muốn, phá thai khi tuổi còn nhỏ;

- Ảnh hưởng tâm lý do thay đổi nhanh chóng của cơ thể làm trẻ hoang mang, lo lắng;

- Nếu nguyên nhân là u não, u ác tính tuyến sinh dục… có thể dẫn đến tử vong nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.

Phụ huynh cần theo dõi chặt chẽ sự phát triển của con để đưa đi khám nếu có dấu hiệu bất thường. Ảnh minh họa. 

Do đó, cha mẹ cần theo dõi chặt chẽ sự thay đổi tâm sinh lý của con để phát hiện những dấu hiệu bất thường cảnh báo tình trạng dậy thì sớm ở trẻ để đưa con đi khám kịp thời.

Từ những hậu quả như trên, phụ huynh khi thấy trẻ gái trước 9 tuổi đã phát triển ngực, có lông vùng kín hoặc bé trai trước 9 tuổi phát triển tinh hoàn và kích thước dương vật thì nên cho con đến cơ sở y tế thăm khám, xác định nguyên nhân.

Khi con được chẩn đoán dậy thì sớm, bố mẹ cũng nên bình tĩnh để không làm ảnh hưởng tâm lý ở trẻ. Cha mẹ cần làm bạn với con để lắng nghe, tâm sự, chia sẻ và hướng dẫn con cách xử lý, giúp con tự tin và hòa đồng cùng bạn bè trang lứa.

Để phòng ngừa hiệu quả tình trạng dậy thì sớm, bác sĩ Cam khuyên cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau:

- Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý, cân đối nguồn thực phẩm tươi sạch, không chứa chất biến đổi gen/ hormone tăng trưởng, tránh sử dụng đồ ăn nhanh hoặc chữa nhiều dầu mỡ, chất béo;

- Tăng cường các hoạt động thể chất cho trẻ bằng các bộ môn thể thao phù hợp;

- Tránh cho trẻ tiếp xúc với các loại mỹ phẩm, thuốc chứa Estrogen, Testosterone sẽ gây mất cân bằng hormone sinh dục.