Bạn đã thực sự hiểu đúng về chủng nCOV (2019)?

Virus corona có thể lây nhiễm từ động vật sang người tại một khu chợ chuyên buôn bán động vật hoang dã ở TP Vũ Hán (Trung Quốc) đã giết chết 425 người trên toàn quốc và tổng số trường hợp được xác nhận đã đạt 20.438. Số người chết chính thức toàn cầu hiện nay là 426.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố dịch coronavirus là một trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng toàn cầu vào thứ Năm. Tuyên bố này chỉ được sử dụng 5 lần kể từ khi nó được tạo ra vào năm 2005.

Các nhà khoa học trên toàn thế giới đang cố gắng nghiên cứu coronavirus và có khả năng phát triển một loại vắc-xin phòng chữa dịch bệnh này. Theo đó đã xác định được hơn 50 nghiên cứu bằng tiếng Anh về virus được xuất bản kể từ ngày 12 tháng 1. Hơn 30 nghiên cứu đã được xuất bản trong các máy chủ in trước mà không có đánh giá nhìn nhận từ nhiều phía, vì quá trình này có thể mất nhiều tháng, trong khi virus corona này đang lây lan nhanh chóng. Chỉ một số ít nghiên cứu trong tổng số này được đánh giá kỹ càng.

"Lợi ích chính có lẽ là ở việc các nhà khoa học có thể cải thiện công việc và đưa ra sự đồng thuận. Đối với sự bùng phát đặc biệt, tôi nghĩ cho dù một tạp chí cố gắng thực hiện đánh giá nhanh nhất có thể như thế nào, thì vẫn sẽ có một sự chậm trễ nhất định", Maia Majumder, nhà dịch tễ học tại Bệnh viện Boston và Trường Y Harvard, nói với Wired.

Mặc dù là sơ bộ đi chăng nữa, đây là những gì nghiên cứu về virus corona mà bạn nên biết cho đến thời điểm này:

Chủng nCOV (2019) là thành viên thứ 7 trong gia đình coronavirus, bao gồm các "anh chị em" virus gây bệnh cảm lạnh, viêm phổi thông thường

Các coronavirus khác bao gồm hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS).

Mặc dù đang có tốc độ lây lan nhanh chóng nhưng virus viêm phổi Vũ Hán được đánh giá là ít gây chết người hơn so với MERS và SARS

Cho đến nay, tỷ lệ tử vong của coronavirus Vũ Hán là dưới 3%. Nó có thể truyền nhiễm nhiều hơn SARS. Các nghiên cứu nhìn vào số người nhiễm bệnh nhân trung bình cho thấy 1 người nhiễm bệnh có thể lây nhiễm cho 1-5 người khác.

Coronavirus mới cho biết tốc độ lây lan trung bình từ một bệnh nhân. Một số nhà khoa học thậm chí còn gọi tốc độ lây lan của virus corona này là "R-naught" cho thấy mức độ lây lan cực nhanh ở cấp toàn cầu chứ không chỉ trong khu vực.

Cho đến nay có rất nhiều các nghiên cứu khác nhau về "R-naught" của coronavirus Vũ Hán. Nhiều vùng đất trong phạm vi tương tự như SARS trong khoảng 2-3 bao gồm cả ước tính từ WHO. Nhưng một số nghiên cứu đã đặt R-naught cao hơn nhiều, ở mức 5-6 đối với chủng nCOV-2019.

Một nghiên cứu được đánh giá ngang hàng ước tính rằng 75.815 người ở Vũ Hán có khả năng đã bị nhiễm bệnh vào ngày 25 tháng 1 - gấp gần 8 lần số trường hợp được báo cáo trên toàn thế giới

Nghiên cứu, được công bố vào thứ Sáu trên tạp chí y khoa The Lancet, ước tính rằng những người nhiễm bệnh sẽ truyền virus corona cho ít nhất 2-3 người khác. Điều này có nghĩa là dân số bị nhiễm bệnh sẽ tăng gấp đôi chỉ sau 6,4 ngày.

Chúng thậm chí còn chiếm quyền kiểm dịch mà Trung Quốc đã áp đặt đối với Vũ Hán và các thành phố lân cận. "Các thành phố lớn khác của Trung Quốc có lẽ đang duy trì sự bùng phát cục bộ", các tác giả nghiên cứu viết. "Các thành phố lớn ở nước ngoài có liên kết giao thông chặt chẽ với Trung Quốc cũng có thể trở thành dịch bệnh bùng phát, trừ khi các can thiệp y tế công cộng đáng kể ở cả cấp độ dân số và cá nhân được thực hiện ngay lập tức".

Theo một phân tích của các chuyên gia về bản đồ dân số, Bangkok (Thái Lan) có nguy cơ cao bùng phát dịch viêm phổi cấp hơn bất kỳ thành phố nào khác ngoài Trung Quốc.

Nguyên nhân bởi vì các nhà nghiên cứu ước tính Bangkok sẽ đón hơn 1 triệu khách du lịch hàng không từ các thành phố bị ảnh hưởng nhất của Trung Quốc trong khoảng thời gian 3 tháng, bắt đầu từ 15 ngày trước Tết Nguyên Đán. Thái Lan cho đến nay đã báo cáo ít nhất 19 trường hợp nhiễm virus corona.

Sau Bangkok, Hong Kong, Đài Bắc, Sydney, New York và London là những thành phố có nguy cơ cao phát triển ổ dịch virus corona.

Các quốc gia có nguy cơ cao nhất là Thái Lan và Nhật Bản. Hoa Kỳ xếp thứ 6 trong bảng xếp hạng của các nhà nghiên cứu.

"Điều quan trọng là chúng tôi hiểu mô hình của phong trào dân số, cả ở Trung Quốc và toàn cầu, để đánh giá loại virus này có thể lây lan trong nước và quốc tế", Andrew Tatem, giáo sư tại Đại học Southampton và đồng tác giả nghiên cứu, cho biết trong thông cáo báo chí.

Nghiên cứu khoa học cho thấy những người bị nhiễm bệnh có thể lây lan coronavirus trước khi họ xuất hiện các triệu chứng

Trong một bức thư được công bố trên Tạp chí Y học New England hôm thứ Năm, 20 bác sĩ và nhà nghiên cứu mô tả một trường hợp như vậy.

Một người đàn ông ở Đức (33 tuổi) bị đau họng, ớn lạnh, ho và sốt vài ngày sau khi gặp một đối tác kinh doanh từ Trung Quốc vào giữa tháng 1. 3 ngày sau, anh cảm thấy khá hơn và quay lại làm việc.

Hóa ra, người đàn ông Đức này đã nhiễm virus viêm phổi Vũ Hán từ đối tác kinh doanh của mình - người không có triệu chứng tại thời điểm đó. Khi người đàn ông 33 tuổi trở lại làm việc mà không có triệu chứng, anh ta đã lây nhiễm cho ít nhất hai đồng nghiệp của mình.

Khoảng thời gian mà những người mang virus không có triệu chứng, được gọi là thời gian ủ bệnh, có thể kéo dài 2 - 14 ngày trong trường hợp nhiễm virus corona.

Đây là giả định đã được thông qua của Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), dựa trên thời gian ủ bệnh của MERS. Đó cũng là lý do Nhà Trắng tuyên bố vào thứ Sáu rằng họ sẽ tạm thời cấm người nước ngoài vào Mỹ nếu họ đã đến Trung Quốc trong vòng 14 ngày qua. Công dân Hoa Kỳ đã đến tỉnh Hồ Bắc của Trung Quốc - nơi có ổ dịch Vũ Hán - trong vòng 14 ngày trước đó có thể bị cách ly đến 2 tuần sau khi họ trở về.

Các chính sách này bắt đầu có hiệu lực vào Chủ nhật, nhằm ngăn chặn bất cứ ai lây lan virus trước khi biết rằng mình đã bị nhiễm bệnh.

Coronavirus ở Vũ Hán dường như có nguồn gốc từ loài dơi trước khi lây truyền sang cho con người

Phân tích di truyền các mẫu virus, được gọi là nCoV (2019), từ 9 bệnh nhân tiết lộ nó có liên quan chặt chẽ với hai loại coronavirus giống như SARS đến từ dơi. Nghiên cứu đó, được công bố trên The Lancet, cho thấy dơi được bán tại chợ ở Vũ Hán có thể chứa loại virus này và lây truyền sang cho người.

Một nghiên cứu cho rằng virus corona đã nhảy từ dơi sang rắn rồi lây truyền sang con người nhưng nhiều nhà nghiên cứu khẳng định điều này là không thể.

Trong một nghiên cứu được đánh giá ngang hàng được công bố ngày 22 tháng 1 trên Tạp chí Virus học y tế, một nhóm các nhà nghiên cứu ở Trung Quốc cho rằng rắn là loài động vật có khả năng truyền virus sang người nhiều nhất.

Tuy nhiên, một số nhà khoa học khác đã lên tiếng không đồng ý với đánh giá này. "Họ không có bằng chứng nào về việc rắn có thể bị nhiễm coronavirus mới này cũng như đóng vai trò là vật chủ truyền bệnh. Không có bằng chứng nhất quán về coronavirus trong các vật chủ khác ngoài động vật có vú và chim", Paulo Eduardo Brandão, nhà khoa học tại Đại học Sao Paulo, người từng điều tra xem liệu coronavirus có thể lây nhiễm cho rắn hay không, nói với Nature.

Nhà khoa học Cui Jie, người trong nhóm nghiên cứu đã xác định virus liên quan đến SARS ở dơi năm 2017, cho biết chủng virus từ Vũ Hán rõ ràng là một "virus đến từ động vật có vú". "Rắn chắc chắn không phải động vật lây truyền virus corona mới sang cho con người", David Robertson, một nhà khoa học tại Đại học Glasgow, nói với Nature.

Mặc dù coronavirus là một bệnh lây truyền qua đường hô hấp, nghiên cứu mới đây cho thấy nó có thể lây qua hệ thống tiêu hóa

Nghiên cứu này được chia sẻ trong kho lưu trữ biorXiv vào thứ Sáu, đến từ các nhà nghiên cứu tại Đại học Quân y thứ hai ở Thượng Hải. Họ đã phát hiện một dấu hiệu enzyme của virus trong các tế bào từ ruột non và ruột kết.

Mẫu được trồng trong phòng thí nghiệm có thể giúp xác định những người chưa xuất hiện triệu chứng nhưng vẫn bị nhiễm và có khả năng truyền virus. Tiến sĩ Mike Catton, phó giám đốc Peter Viện Doherty cho biết trong một tuyên bố: "Điều này cũng sẽ hỗ trợ đánh giá hiệu quả của vắc-xin thử nghiệm".

"Hơn tất cả, mối đe dọa sức khỏe toàn cầu này dạy chúng ta, một lần nữa rằng, tốt hơn hết là đầu tư vào sự chuẩn bị để xác định nhanh chóng và ngăn chặn sự bùng phát ổ dịch bệnh", các nhà nghiên cứu của Đại học Georgetown viết hôm thứ Năm

Phân tích về phản ứng của chính phủ đối với virus, được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ, cho biết: "Phản ứng sau khi một bệnh nhiễm trùng mới lan truyền rộng rãi (có thể phản ứng thái quá với các lệnh cấm và kiểm dịch du lịch) đã phải trả giá bằng mạng sống, tài nguyên kinh tế và hạnh phúc của hàng triệu người hiện đang bị buộc tội trong một khu vực truyền nhiễm". Do đó hơn bao giờ hết, chủ động phòng tránh triệt để, có những biện pháp thiết thực ngăn chặn virus corona lây lan là nhiệm vụ của toàn cầu hiện nay.

(Nguồn: Businessinsider)