5 bài học đắt giá của Jack Ma

01. Về thành công: "Tôi sẽ dành ra 10 năm để thử một điều gì đó mới"

Tại diễn đàn Kinh tế thế giới diễn ra vào năm 2018, bàn về thành công, Jack Ma chia sẻ quan điểm của bản thân, ông cho rằng:

Nếu đang trong độ tuổi từ 20-30, chúng ta nên tìm cho mình một ông chủ tốt, vào một công ty tốt để xem mọi thứ vận hành ra sao.

Từ 30-40 tuổi, nếu muốn tự mình làm gì đó, hãy làm ngay bởi ở độ tuổi này, ta vẫn còn đủ thời gian và sức lực để thua, để làm lại.

Từ 40-50 tuổi, bạn nên làm việc mà mình giỏi, đây là lúc để dừng làm những việc kiểu như "ồ cái đó thú vị đó, tôi muốn làm cái gì đó mới mẻ", nguy cơ tồn tại là rất lớn.

Trong độ tuổi từ 50-60 tuổi, hãy dành thời gian để bồi dưỡng, đào tạo thế hệ người trẻ tiếp theo và khi đã trên 60, đây là độ tuổi chúng ta nên ở nhà chơi với con cháu.

Đây không phải là hành trình phù hợp cho tất cả mọi người, nhưng có lẽ, phần lớn trong chúng ta đều có một quỹ đạo cuộc đời như vậy.

Xã hội hiện đại là xã hội toàn cầu hóa, xã hội của sự hội nhập, của công nghệ thông tin, xã hội nơi mà chúng ta thấy hôm nay người này trở thành tỷ phú, ngày mai người kia chốt được đơn hàng hàng chục, hàng trăm tỷ. Sẽ có rất nhiều cám dỗ, tiếng nói xung quanh, giống như chính Jack Ma chia sẻ, "trong 30 năm tới, thử thách, khó khăn sẽ xuất hiện rất nhiều", nhưng "nếu bạn muốn thành công sau 1 đêm, đó là điều không thể, muốn thành công sau 1 năm, đó là điều không thể, nhưng nếu muốn thắng sau 10 năm nữa, bạn có cơ hội".

Xã hội càng tiến bộ nhanh chóng, chúng ta có lẽ càng cần "chậm lại", ổn định bản thân, bồi dưỡng và ươm trồng từ cái gốc, chính là bản thân chúng ta.

Bàn về thất bại, quan điểm của Jack Ma chính là nếu bạn muốn thành công, hãy học hỏi từ những sai lầm của người khác thay vì học từ những câu chuyện thành công. Dù có thông minh tới mấy, cũng sẽ có lúc chúng ta mắc phải sai lầm. Học từ sai lầm không phải để có thể tránh những sai lầm, mà là để khi những sai lầm, những thử thách xảy đến, ta biết cách xử lý chúng.

"Nếu tôi có thể viết một cuốn sách nào đó, tôi nghĩ tiêu đề của nó sẽ là '1001 sai lầm Alibaba từng mắc phải'. Với tôi thì cuộc sống không phải là những gì mà tôi đã đạt được, cuộc sống với tôi là những lần tôi vượt qua được khó khăn và đứng lên", người sáng lập Alibaba chia sẻ.

Chính những thất bại là thứ tạo nên một Jack Ma mà ai cũng biết tới tên tuổi của ngày hôm nay.

Một cậu thanh niên trẻ từng xin ứng tuyển cho hơn 30 công việc nhưng đều bị từ chối, một chàng trai duy nhất bị từ chối trong số 24 ứng viên, một chàng trai trẻ cùng người anh họ ứng tuyển cho một công việc, họ cùng xếp hàng, chờ đợi suốt hơn 2 tiếng đồng hồ, nhưng người anh họ được nhận còn chàng trai đó thì không. Ngay cả mẹ của Jack Ma khi đó cũng cảm thấy khó hiểu và hoang mang thay cho cậu con trai của mình.

"Nhưng khi đó, tôi biết rằng đây là một bài kiểm tra dành cho mình. Trước năm 30 tuổi, tôi là một kẻ thất bại, nhưng tôi chưa bao giờ từ bỏ. Tôi luôn nghĩ rằng vẫn sẽ còn cơ hội nào ngoài đó. Tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ giàu có. Chưa bao giờ nghĩ mình sẽ thành công, chưa bao giờ nghĩ mình sẽ sống sót qua năm thứ 8 khi thành lập Alibaba, nhưng, chúng tôi đã làm được. Điều duy nhất mà chúng tôi nên làm ngày hôm nay chính là chia sẻ những trải nghiệm của chúng tôi, đặc biệt là những sai lầm", Jack Ma nói.

Cạnh tranh trong giới kinh doanh giống như một trò chơi, và cũng là một môn nghệ thuật. Người học hỏi từ đối thủ cạnh tranh mới có thể tiến bộ.

Cách đây nhiều năm, công ty A cạnh tranh với rất quyết liệt với Alibaba. Khi đó Jack Ma tham gia vào đại hội Internet châu Á và là một trong những người diễn thuyết. Đối thủ cạnh tranh của ông cũng trở thành 1 trong 5 người diễn thuyết. Tuy nhiên, trước khi phát biểu, đối thủ của Jack Ma phát hiện ra mình phải mất 50000 USD mới có cơ hội được đứng lên diễn thuyết, trong khi đó Jack Ma không phải bỏ tiền vẫn có thể lên phát biểu. Khi đó, đối thủ của ông đã tìm tới ban tổ chức và chất vấn rằng tại sao bản thân mất tiền còn Jack Ma thì không và nhận được câu trả lời từ ban tổ chức rằng, "Là anh tự mình muốn lên phát biểu, còn Jack Ma, các khách mời muốn anh ấy lên phát biểu".

Sau đó ông chủ của công ty A mời tất cả những người tham dự đại hội ngày hôm đó lên chiếc du thuyền đắt đỏ mà mình lái tới, nhưng nhấn mạnh "trừ Jack Ma".

"Cá nhân tôi cho rằng đây là vấn đề về sự bao dung. Nếu bạn không thể bao dung đối thủ của mình, bạn nhất định sẽ bị đối thủ của mình đánh bại. Là ai khiến Chu Du tức chết? Là Chu Du tự mình khiến mình tức chết. Gia Cát Lượng vốn không hề chọc tức Chu Du. Khi bạn xem đối thủ cạnh tranh là kẻ địch, khoảnh khắc đó bạn đã thua rồi. Đối thủ cạnh tranh nên là niềm vui lớn nhất. Nếu khi cạnh tranh với bạn người khác, bạn cảm thấy mình rất đau khổ, càng làm càng đau khổ, vậy thì chiến lược mà bạn đang áp dụng chắc chắn là sai. Vì sao tôi thắng EBAY, vì sao tôi thắng nhiều đối thủ cạnh tranh khác, đó là vì tôi chưa bao giờ xem họ là đối thủ cạnh tranh. Trong tâm không có địch, ắt sẽ vô địch thiên hạ", ông chủ của Alipay thể hiện quan điểm của bản thân.

Giám đốc của công ty UTStracom từng mời Jack Ma tới thung lũng Silicon vào ngày 1/5 vì một vài nhà khoa học người Hoa tại Mỹ rất muốn được gặp ông. Khi đó Jack Ma không chần chừ mà lập tức đồng ý. Kết quả gần tới ngày 1/5, ông đột nhiên vô cùng bận rộn, công việc dồn dập, tuy nhiên, vì đã hứa với người bạn của mình, ông quyết định mình vẫn cần phải đi, "Việc đã hứa không thể không làm. Cứ như vậy, tôi tới Mỹ rồi về trong vỏn vẹn 28 tiếng đồng hồ. Trong 28 tiếng đồng hồ này, ngoài việc gặp các nhà khoa học người Hoa, tôi cũng tình cờ gặp được Dương Chấn trong vỏn vẹn 10 phút ở trên bãi biển, và sau đó là sự kết hợp giữa Yahoo và Alibaba, nếu tôi không đi, việc này đã không xảy ra."

Ngày Jack Ma tốt nghiệp đại học, ông gặp thầy hiệu trưởng của mình ở trước cổng trường, khi đó, thầy nói với ông, "Mã Vân, em tới trường đó dạy đi, trong 5 năm không được phép rời đi."

Lúc đó ông đã đồng ý, trong 5 năm sẽ không rời đi, "chỉ là khi đó tôi không biết là ngôi trường mà tôi được phân đến giảng dạy có mức lương khi đó chỉ vỏn vẹn 89 tệ, trong khi đó, bước sang năm thứ 2, một công ty ở Thâm Quyến trả tôi 1200 tệ. Khi đó áp lực của tôi rất lớn, một bên tăng được lên 92 tệ, một bên 1200 tệ, tôi nghĩ mình phải giữ lời, không đi là không đi. Năm thứ 3, một công ty ở Nam Kinh trả tôi mức lương 3600 tệ, khi đó lương của tôi vẫn ở mức dưới 100 tệ, nhưng tôi vẫn nghĩ, hứa là hứa, không đi là không đi. Điều mà tôi không ngờ rằng đó là, 5 năm đi dạy ở trường đã mang lại cho tôi vô vàn những lợi ích, khoảng thời gian đó dạy tôi biết thế nào là vội vã, thế nào là không vội vã, dạy tôi cách lắng nghe, dạy tôi làm việc chậm lại, từng chút từng chút một, làm tốt những việc nhỏ nhặt nhất, khi làm được những điều đó, tôi mới sẵn sàng chạm tới được con đường tốt hơn."

05. Ca thán là điều vô dụng nhất, thế giới vốn không công bằng

Đừng trách vì sao người khác giàu có, đừng trách móc vì sao người khác có tiền, thay vào đó hãy đặt câu hỏi, "Làm thế nào để tôi thay đổi bản thân?"

"Năm tôi 20 tuổi, tôi cũng từng ca thán, tôi cũng giống với rất nhiều người, trách móc, tại sao ba tôi không có nhiều tiền không có địa vị? Tại sao cậu tôi không làm trong ngân hàng? Tại sao ứng tuyển cho hơn 30 công ty nhưng không một ai nhận tôi? Nhưng ngồi đó trách móc thì có ích gì?", Jack Ma nói.

Thế giới vốn dĩ không công bằng, và làm sao có thể công bằng? Nhưng có một điều rất công bằng, đó là Bill Gates có 24 giờ, bạn cũng có 24 giờ, "Vậy nên tôi cho rằng mỗi một người cần hiểu rõ một điều rằng thế giới không công bằng, xuất thân của mỗi người là khác nhau, nhưng con người ai cũng có thể có được hạnh phúc, và hạnh phúc phải tự mình tìm kiếm."